Op deze pagina delen wij het cursusmateriaal en het ‘huiswerk’ met de cursisten van de cursus Limburgse VvE’s met Energie die start op 18 oktober 2023. We vullen deze pagina steeds na iedere cursusmiddag aan. Dus scroll naar beneden voor de nieuwste updates!

Locatie: Gemeentehuis Eijsden-Margraten (Amerikaplein 1 Margraten)

Cursustijden: de cursusreeks wordt gegeven op 3 avonden, steeds van 19:00-21:30, met uitloop tot maximaal 22:00. Inloop vanaf 18:45.

1e Avond – 18 oktober

Voorbereiding

We beginnen de eerste keer met een kennismakingsronde en laten je VvE-pand op een foto zien. Handig als je, voor zover mogelijk, de volgende gegevens van het pand dan kunt toelichten:

• Bouwjaar en het aantal woningen;
• Eventueel collectief energieverbruik (kWh en m3 per jaar);
• Het meerjarenonderhoudsplan van je vereniging (als je dat hebt);
• De maatregelen die je vereniging eventueel al getroffen heeft om energie te besparen;
• Betrokkenheid bewoners en hun opkomst bij de Algemene Leden Vergadering.

Terugkoppeling

We begonnen de avond met het proces van verduurzamen in een VvE (‘het pad’). Daarbij is de belangrijkste aanbeveling om niet alleen een mooi plan op te stellen dat technisch optimaal is, financieel haalbaar is en juridisch klopt, maar om ook vanaf het eerste begin de mede-eigenaren te betrekken. Laat een ballonnetje op in de ALV “Ik heb interesse om zonnepanelen, isolatie, …… te onderzoeken, vindt u dat goed? (en wie heeft interesse om me mee te helpen?)”

Vervolgens stelde u zich voor, en uw VvE natuurlijk.

Hierbij gaf u uw leerwensen aan:

Na een bespreking van het ‘waarom’ (ofwel de stip op de lokale, regionale, nationale, mondiale horizon) en wat dit betekent voor VvE’s landden we bij de trias energetica.

De trias energetica stelt een logische volgorde voor: immers energie die je niet nodig hebt hoef je ook niet op te wekken! Daarom:

1. beperk de energievraag
2. wek zoveel mogelijk van de energie die je nodig hebt op
3. als je dan nog energie nodig hebt: minimaliseer die hoeveelheid op een slimme manier en koop die zo groen mogelijk in.

Vervolgens hebben we met een energiebril naar VvE gebouwen gekeken:

• Breng de huidige stand van zaken omtrent energie in kaart: hoe staat het gebouw er voor?
• Wat stroomt door het gebouw heen: inkomende en uitgaande energie,
• Hoe kunnen we zorgen dat dat minder wordt? Denk daarbij out of the box, en betrek daarbij de wensen en klachten van de bewoners.

Wat we hier graag willen onderstrepen – en de komende 2 avonden ook aandacht aan zullen besteden – is integraliteit. Kijk naar het héle gebouw, zodat je een goede basis hebt voor verduurzamingsmaatregelen die je met kleine of grote stappen dichterbij die stip op de horizon brengen, maar in ieder geval op zodanige wijze dat je daar achteraf geen spijt van krijgt!

Wij willen jullie danken voor jullie niet alleen enthousiaste maar vooral ook actieve deelname en bijdrage!

Naar aanleiding van het voorstelrondje en jullie vragen:

• Bouwtekeningen van ‘recente’ panden zijn op te vragen bij uw eigen gemeente. Oudere bouwtekeningen liggen in het Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL). Het verschilt per gemeente vanaf welk bouwjaar de tekeningen nog bij de gemeente te vinden zijn.
• Hoe kun je oplossingen beoordelen? Vraag bij 3 gecertificeerde bedrijven advies/offerte aan, op basis van bijvoorbeeld een bestek (om de adviezen/offertes te kunnen vergelijken).
• Een Agpo optifor/Ferroli cv-ketel in combinatie met een WTW wordt niet meer gemaakt. De oplossing hangt af van waar je de stip op de horizon zet: zie je het als een kans om bijvoorbeeld naar gasloos te gaan, of ga je voor instandhouding van de huidige situatie? Bij vervanging zullen er twee nieuwe aparte toestellen voor in de plaats moeten komen. Bij vervanging van de ketel wordt altijd geadviseerd ook de rookgasafvoer te vervangen, omdat de aansluitingen na 15 jaar kunnen gaan lekken. In plaats van een nieuwe afvoer (met vaak kapwerk ten gevolge) kan er ook gekozen worden voor het plaatsen van een nieuwe flexibele buis in het bestaande kanaal. Laat de bestaande afvoer vooraf altijd door middel van een camera inspecteren om vast te stellen dat er geen scherpe onderdelen aanwezig zijn die de flexibele buis kunnen beschadigen. Vervangingen van onderdelen van de ketel of de WTW van hetzelfde merk, zijn slechts tijdelijke oplossingen die de levensduur van de ketel of de WTW slechts kort verlengen.
• Voor het afsluiten van een lening bij het Nationaal Warmtefonds is één maatregel voldoende. Bij de subsidieverlener RVO geldt dit ook, maar in het geval van isolatiemaatregelen wordt er meer subsidie verstrekt per maatregel als deze gecombineerd wordt met een tweede maatregel. Beide regelingen komen de volgende keer uitgebreid ter sprake.

Hieronder zijn de dia’s en het ‘huiswerk’ te downloaden.

Dia’s 18 oktober

2e Avond – 1 november

Huiswerk

Neem het ‘Aan de slag’ – document door en beantwoord zoveel mogelijk de vragen. Dit is een werkdocument voor jullie project: gedurende de aanloop van het project heb je antwoord nodig op deze vragen. Ga ermee aan de slag 🙂

Terugkoppeling

Tijdens de tweede cursusavond hebben we ingezoomd op:

1. De voordelen van een VvE bij verduurzamen
   • De nadelen kennen we goed, maar goed om je ook bewust te zijn van de voordelen die je samen kunt benutten.
2. De juridische aspecten
   • We hebben uitleg gegeven over de juridische rangorde.
   • Er zijn veel dia’s langsgekomen met wet en regelgeving die op jullie van toepassing is/kan zijn. En een aantal wetten/regelingen in de ontwerp/voorstelfase die mogelijk in de nabije toekomst zullen gelden. Weet wat er speelt en wees voorbereid (met name op de notificatieregeling).
   • Zoek op in je splitsingsakte of en naar welk modelreglement het verwijst!
   • Daarnaast is een voorbeeld uitgewerkt over hoe de rechter die juridische rangorde toepast. In het geval van conflict, gedoe is het altijd goed om een bewuste keuze te maken tussen een juridisch/mediation traject en blik op een duurzame toekomst en werken aan draagvlak om daar te komen.
3. Het proces, het creëren en verbreden van draagvlak
   • We hebben verder handen en voeten gegeven aan ‘het pad’ naar de stip op de horizon.

De dia’s over de start, hoe krijg je ze mee, het pad zijn ter toelichting op de eerste fase: ideeën delen. De dia’s over gezamenlijke start en verloop beschrijven de onderwerpen voor de bewonersbijeenkomst aan het eind van deze eerste fase.

Daarna kwamen dia’s over het verbreden van het draagvlak: dat heeft vooral betrekking op de 2e fase: op de hoogte houden.

Doel hierbij is om niet een plan te maken voor de VvE, maar van de VvE. Door iedereen de gelegenheid te geven input te geven aan het plan, creëer je een gezamenlijk eigenaarschap bij de leden, waardoor zij ook steeds meer urgentie gaan voelen bij de uitvoering ervan. Zo komt het plan, waarover in de ALV wordt besloten, niet als een verrassing, maar weten ze wat erin staat en hebben ze er sturing aan kunnen geven.

De stip op de horizon is in de loop van deze fases verscheidene keren verschoven, tot hij op de plek komt, waar de mede-eigenaren hem ook zo zien en erachter staan.

Vervolgens hebben we ook besproken dat om tot een gedragen plan te komen véél vergaderd en overlegd moet worden. En polderaars als wij zijn, denken wij allen dat de inhoud leidend is in deze gesprekken. Psychologisch onderzoek wijst echter uit dat dit NIET zo is! Onderbuikgevoelens spelen een grote rol. Daarom is een belangrijke voorwaarde voor een goed gesprek over de inhoud dat het pluis is, dat mensen zich veilig, op hun gemak voelen. Merk je dat dat niet zo is? Dat is het eerst zaak dat het weer pluis wordt, voordat je verder gaat met de inhoudelijke bespreking.

4. De financiën, en de vraag hoe we de verduurzaming gaan betalen
   • We bekeken de mogelijke bronnen van waaruit de verduurzaming gefinancierd kan worden: sparen, extra bijdrage, lenen, subsidies…
   • Termen als Total Cost of Ownership (Wellicht kan dat duurdere zonnepaneel langer mee dan de goedkopere versie of heeft het minder onderhoud nodig, waardoor het over de totale gebruikstijd, totale opbrengsten minus totale kosten met elkaar vergelijkend, toch goedkoper blijkt de duurdere variant aan te schaffen.), terugverdientijd (over korte en lange termijn bekeken) zijn besproken.
   • We zijn ingegaan op de leningen van bijvoorbeeld het warmtefonds, en de verschillende subsidies voor de VvE’s en die voor de verhuurders in de VvE’s. Deze laatste subsidies zijn belangrijk om ook de verhuurders te interesseren voor de verduurzaming: hen wordt gevraagd te investeren in verduurzaming, maar de huurder krijgt de baten (lagere energierekening, meer comfort, ect). Huurverhoging is mogelijk, maar in beperkte mate.
   • Vervolgens zijn we gaan rekenen aan en met verduurzamingsplannen. Om plannen met elkaar en met huidige situatie te vergelijken introduceerden we scenario’s, zodat we ontwerpkeuzes kunnen maken voor de overgan naar een volgende fase.
   • Er is een voorbeeld uitgewerkt van hoe je slim gepland onderhoud (in dit geval vervanging van de kozijnen en glas) naar voren kunt schuiven, waarmee je andere onderhoudskosten kunt vermijden (schilderwerk kozijnen) en tegelijk veel energie bespaart. Door deze maatregelen te financieren met bijvoorbeeld een VvE energiebespaarlening en subsidie aan te vragen, kwam er in het geval van deze VvE een interessante business case uit.
   • Bottom line: zorg dat je een totaal beeld hebt van de (mogelijk) te nemen maatregelen en ga verstandig en slim puzzelen met het MJOP (vergeet natuurlijk niet het onderhoud die op de verduurzamingsmaatregelen van toepassing zijn mee te nemen), de investeringen, de besparingen/ opbrengsten, de subsidie en leningsmogelijkheden.

Dia’s 1 november

3e Avond – 15 november

Huiswerk

Werk verder met het ‘aan de slag document’.

Denk na – samen met de andere cursisten van uw VvE – over de volgende vragen:

• wat is de ambitie/stip op de horizon van de VvE?
• waar staat de VvE nu?
  • in welke fase op de “Inhoud” en
  • in welke fase op de “Relatie/ besluitvormings-/draagvlak” kant?
  • 0 meting voor gebouw/ energie gebruik/ huishoudboekje/ proces?
• hoe zou je de volgende stappen aan beide zijden van ‘het pad’ willen vormgeven in jouw VvE?
• beschrijf de eerst komende stappen die je wilt gaan zetten op beide kanten?
• wat is daarvoor nodig?

Keuzemenu: bepaal je voorkeursonderwerp uit onderstaand lijstje. Het onderwerp dat aan bod komt gaan we gezamelijk kiezen.

• Gasloos: hoe kan dat; een casus
• Zonnestroom: organisatiemodellen en regelingen
• Windstroom: een nadere beschouwing
• Elektrische mobiliteit: hoe dat bij VvE’s zit
• Opslag (duurzame) stoom: kansen
• Afkoppelen hemelwaterafvoer: impact met je regenpijp
• Sedumdak: vergroening
• Passief koelen: de zomer leuk(er) maken

Terugkoppeling

De laatste cursusdag zit er weer op! Een intensieve avond, waar alle losse eindjes bij elkaar kwamen.

We zijn begonnen met enkele doelstellingen over en vergezichten op onze toekomstige energievoorzieningen. We bespraken keuzes die daarin voorstaan en de relatie daartussen aan de hand van een op nationaal niveau sluitend perspectief. Uitdaging is daarbij onze energievraag waar mogelijk te reduceren en maximaal af te stemmen op het aanbod van onze duurzame energiebronnen. En we vulden hiermee onze gereedschapskist om tot draagvlak voor verduurzaming in onze VvE te komen verder aan.

Ook tijdens de pauze gingen jullie aan het werk. Jullie bepaalden gezamenlijk de spelregels bij en keuze voor het keuzemenu.

Na de pauze bleek de beschikbare tijd voldoende om 2 onderwerpen aan bod te laten komen:
* Gasloos: aan de hand van een casus bespraken we (on)mogelijkheden en keuzes daartussen.
* Zonnestroom: de organisatiemodellen en regelingen die VvE’s in kunnen zetten.

Aan de hand van “het pad” gingen jullie wederom aan de slag en hebben jullie de stand van zaken en de komende stappen van de jullie VvE’s besproken. Hieronder de uitkomst van jullie VvE(s):

VvE Service-Appartementen ‘Het Hooghe Oord’

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 2/Plan op maat:
* Inventarisatie isolatiemogelijkheden gemaakt en
* MJOP: nulmeting gedaan en posten doorgespit.
Eerstvolgende stappen:
* Aanbesteding organiseren,
* Bouwprojectleider zoeken en
* (Kozijnen)leverancier zoeken.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 2/Op de hoogte houden:
Eerstvolgende stappen:
* Individuele gesprekken en
* verdiepingsgesprekken voeren.

VvE Sint Josephstraat 44 te Meerssen

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 1/Oriëntatie:
Eerstvolgende stappen, plan voor:
1 isoleren,
2 dak + zonnepanelen en
3 warmtebron.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 2/Op de hoogte houden:
Eerstvolgende stappen:
* praten met huurder.

VvE Dokter Poelsstraat 1A tot en met 1M te Gronsveld

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 2/Plan op maat:
Eerstvolgende stappen:
* Zonnepanelen en warmtepompen; uitzoeken collectieve mogelijkheden en
* MJOP updaten.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 1/Ideeën delen:
Eerstvolgende stappen:
* met bovenbuur aan volgende cursus deelnemen.

VvE Residence In den Gaaper

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 1/Oriëntatie:
* Stip: batterijopslag en
* nu problemen met individuele ketels
Eerstvolgende stappen:
* uitzoeken hoe je offertes vergelijkbaar kunt maken en
* informatie over laadpalen zoeken.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 1/Ideeën delen:
Eerstvolgende stappen:
* bewonersbijeenkomst adhv laadpalen, en dan warmtebronnen erbij nemen.

VvE Hof van Geuldal te Wijlre

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 1/Oriëntatie:
Eerstvolgende stappen:
* bouwtekeningen opzoeken,
* offertes voor nieuw MJOP aanvragen,
* versnipperde informatie bijeenleggen,
* inclusief duurzaamheid en subsidies.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 1/Ideeën delen:
Eerstvolgende stappen:
* info delen,
* met BAC naar VvE-Café,
* inventarisatie en taken verdelen, en
* informele bijeenkomsten organiseren.

VvE Appartementseigendom Château Geerlingshof

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 1/Oriëntatie:
Eerstvolgende stappen:
* identificeren achterstallig onderhoud,
* kosten en interessante mogelijkheden bepalen,
* splitsingsakte in praktijk brengen.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 1/Ideeën delen:
Eerstvolgende stappen:
* relatie zo verbeteren dat je kunt bouwen; daarvoor is tijd nodig, en
* onafhankelijk extern bestuurder zoeken.

VvE Appartementencomplex Wand Amerikaplein Margraten

Aan de kant van de inhoud:
Status Fase 1/Oriëntatie:
Eerstvolgende stappen:
* zonnepanelen: uitzoeken hoe andere VvE’s dat doen,
techniek, en organisatiemodellen, en
* onderzoeken mogelijkheden met warmtepomp, besparen en koelen.

Aan de kant van de relatie, draagvlak:
Status Fase 1/Ideeën delen:
Eerstvolgende stappen:
* delen op ALV: ‘Vindt u het goed als ik …. ga uitzoeken?’, en
* met medebewoners aan cursus van volgend jaar deelnemen.

Nabrander

Als nabrander zou ik het volgende nog met jullie willen delen. Waarom kijken we in de cursus vanuit al die verschillende perspectieven naar verduurzaming? In jullie VvE’s dien je samen te besluiten over welke maatregelen jullie gaan nemen. En, zoveel hoofden zoveel zinnen: iedereen kan een andere motivatie hebben om al dan niet te verduurzamen, ziet andere voordelen en andere bezwaren. De een doet het omdat het moet (zo is afgesproken), de ander omdat het kan, een derde omdat hij bespaart en een vierde vanwege de tocht, een vijfde heeft interesse in een upgrade van het gebouw, een zesde in een grotere en beter toegankelijke buitenruimte, nummer 7 heeft last van lawaai, 8 doet het om een betere wereld aan zijn kleinkinderen achter te laten en 9 vindt het gewoon leuk om samen met zijn buren aan een project te werken… Iedereen heeft zijn eigen motivatie om zich in te zetten voor energiebesparing en verduurzaming van jullie pand. De kunst is om bij ieder lid zijn persoonlijke motivatie aan te spreken en te activeren.

Dia’s 15 november

Wij wensen jullie heel veel succes in jullie projecten! Mochten jullie nog vragen hebben of ondersteuning nodig hebben, meld je aan via https://lvme.nl/1e-lijns-hulp-vves-heuvelland/ of neem contact met ons op: arno@lvme.nl, rianne@lvme.nl, dan plannen we een afspraak in.

Onderling ervaringen uitwisselen?

Contactgegevens?

Tijdens cursus deden we het voorstel tot delen van contactgegevens (email adressen), opdat u onderling ervaringen uit kunt wisselen.
Handigst voor u (& voor ons, vanwege AVG): meld u aan via site LVmE,
dat kan bijvoorbeeld voor dezelfde cursus, en vink bijbehorende optie
aan (optie 4 = Ik verzoek LVmE mij in contact te brengen met andere deelnemers aan deze activiteit en LVmE mag daarvoor mijn gegevens gebruiken), als u dat nog niet deed.

VvE Café – 31 Januari 2024

Binnekort alweer houden we ons VvE-café , van 14:00 tot 16:00.
Wilt u hierbij zijn? Deelname is gratis, voor aanmelding en details over deze bijeenkomst, zie respectievelijk hier en hieronder.
Zelf een bijdrage leveren? Ook daarvoor kunt u zich aanmelden, via dezelfde link.

Tijdens eerdere VvE-cafés gingen leden van andere VvE’s u voor met bijzonder interessante, heldere en enthousiaste presentaties over de loop, de aanpak en de resultaten van (hun) VvE projecten. Deze presentaties werden heel erg goed ontvangen, er kwamen veel vragen vanuit de zaal en er was heel veel interactie.

Hiermee hebben deze presentatoren de lat hoog gelegd voor degene die tijdens het komende VvE-café het in hun VvE doorlopen/lopende proces gaan toelichten. Leerzaam en inspirerend wordt het in ieder geval!

Vervolgens zullen we u vragen over welke thema’s u verder met elkaar ‘in het VvE Café’ wil spreken. Aan de hand van deze wensen en de grootte van de groep organiseren we dat u met elkaar doorpraat over deze onderwerpen. Ons doel hierbij is: ervaringen uitwisselen, elkaar tips geven, leren van elkaar en met elkaar in contact treden.